Kaplica / 2021

„Stylem kościelnym był i musi pozostać każdorazowy styl danej epoki: stąd uchybieniem prawdzie byłoby tworzenie współcześnie w stylach minionych epok. Dotyczy to zarówno powstawania nowych obiektów sakralnych, jak i rozbudowy i uzupełnienia wystroju obiektów zabytkowych. Do kościołów zabytkowych nie należy wstawiać sprzętów imitujących dawny styl, lecz sprzęty nowoczesne, ale zharmonizowane z zabytkowym wnętrzem.”
Słowa te nie są manifestem awangardowej grupy twórczej. Pochodzą z „Instrukcji Episkopatu Polski o ochronie zabytków i kierunkach rozwoju sztuki kościelnej” z 16 kwietnia1966. Dokument ma zatem ponad pół wieku i nic nie stracił na aktualności, choć niestety nie zawsze jego przesłanie jest w praktyce realizowane.

Przez setki lat na potrzeby Kościoła kształtowały się i były testowane nowe style w architekturze i w sztukach plastycznych. Ferment intelektualny, dyskusje teologiczne, zmieniająca się polityczna, społeczna i ekonomiczna rola Kościoła potrzebowały nowych środków wyrazu.
Wobec konserwatyzmu dzisiejszego polskiego katolicyzmu trudno uwierzyć, że chrześcijaństwo było kiedyś w awangardzie poszukiwania prawdy i nie trzeba było wówczas przypominać, że „…uchybieniem prawdzie byłoby tworzenie współcześnie w stylach minionych epok”.

Zwyczaj adoracji Najświętszego Sakramentu pojawił się w Katedrze Mediolańskiej na początku XVI wieku. W ostatnich latach ta tradycja przeżywa renesans na terenie niemal całej Europy. Powodem jest prawdopodobnie potrzeba poszukiwania tożsamości przez lokalne wspólnoty wiernych. Najczęściej adoracja odbywa się w istniejących, adaptowanych na ten cel kaplicach przylegających do starych kościołów. W Raciborzu, przy neogotyckim kościele Św. Mikołaja pojawił się pomysł zbudowania dla tego celu nowej kaplicy wolno stojącej.

Prosty, oparty na planie kwadratu plan precyzyjnie realizuje funkcję, której budyneczek ma służyć. W pełni przeszklona ściana wejściowa otwiera się na plac przykościelny, a pośrednio w dalszej perspektywie na jedno z najruchliwszych skrzyżowań w mieście.

Ma to zapraszać do wnętrza dając świadectwo, że adoracja rzeczywiście ciągle trwa.

Przez ażurową ścianę za ołtarzem wpada do kaplicy rozproszone światło. W tym rozwiązaniu można odnaleźć inspirację gotyckim masferkiem, przystosowaną do współczesnego i ascetycznego charakteru wnętrza.

Również materiał ścian – cegła klinkierowa nawiązuje do głównej bryły kościoła.